TürkSMD 13. Mimarlık Ödülleri Töreni, mimarlık ve yapı sektörünün paydaşlarının geniş katılımıyla 16 Şubat 2019 tarihinde Ankara TSMD Mimarlık Merkezi’nde düzenlendi.
TürkSMD geçmiş dönem başkanları tarafından takdim edilen ödüllerin sahipleri şu şekilde sıralandı:
Büyük Ödül
Güngör Kaftancı
Mimarlık eğitimini, mimarlığın ve kentlerin modern çizgisinin evrilerek dönüştüğü 20. yüzyılın ortalarında, İstanbul Teknik Üniversitesi gibi gelişmelerin merkezinde olan bir kurumda gerçekleştiren; ardından da çalışmalarını İzmir’de sürdüren Güngör Kaftancı, meslek hayatını, modern mimarlığın Türkiye’deki yarım yüzyıllık serüveninin tanığı, katılımcısı ve izleyicisi olarak geçirmiştir. 1930’lardan başlayarak ülkedeki ilk örneklerini veren ve 1950’lerde de Uluslararası Stil olarak varlığını somutlaştıran Modernizm, Güngör Kaftancı’nın gönülden benimsediği ve meslek hayatı boyunca sadık kaldığı bir yaklaşımı oluşturmuştur. Bu süreç mimar açısından, tasarım boyutunda taklitçi olmamaya çalışarak “evrensel” ve biçimci olmamaya çalışarak “yerel” ile ilişkilenmeyi önemseyen bir arayış olarak yaşanırken; mesleki örgütlenmelerde üstlendiği görevler, mimarlığa, kente ve topluma ilişkin kaygılarını anlattığı yazıları, kentleri ve yapıları derinlemesine dolaştığı yurtiçi ve yurtdışı gezileri, onun mimarlığını ve mimarlık üzerinden kurduğu dünya görüşünü zenginleştirmiştir. Böyle bakıldığında, Güngör Kaftancı’nın meslek hayatını, modern mimarlığın son yarım yüzyıllık serüvenine yönelik bir tanıklık olarak da nitelemek mümkündür. Kaftancı, TürkSMD “Büyük Ödülü”ne değer bulunmuştur.
Yapı Ödülü
Boğaziçi Üniversitesi Gözlükule Kazısı Araştırma Merkezi / Saadet Sayın
Dünya’da gelişen ve Türkiye’de de çok olumlu destekler bulan sanayi yapılarının yeniden ve daha etkin kullanımlarla kent yaşamına kazandırılması doğrultusunda gerçekleştirilen uygulamalar yüreklendirilmelidirler. Saadet Sayın’ın Boğaziçi Üniversitesi için Tarsus’ta uyguladığı Gözlükule Kazısı Araştırma Merkezi artık önemini yitirmiş bir çırçır fabrikasının akademik ve toplumsal bir kullanışa dönüştürülmesi projesi olarak örnek olacak nitelikte bir profesyonel tutum olarak Jüri’nin desteğini almış ve TürkSMD “Yapı Ödülü”ne değer bulunmuştur.
Yapıya saygılı olan projenin öncelik verdiği doğal ve çevresel değerler ile enerji sakınımı çabası takdirle karşılanmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti Misyon Binaları Strazburg / Han Tümertekin
Bir ülkenin diplomatik yapıları ile başka bir ülkede kendisini temsil etmesi, mimarlık ortamının en çok tartışılan konularından biri olagelmiştir. Modern Türkiye’nin çağdaş mimarlığa olan tutkusunu simgeleyen Strazburg Türkiye Misyon Yapısı, sakin ve yerleşik duruşu ile soylu bir dışavuruma hakimdir. Hiçbir özentisi ve gereksiz dışavurumu olmayan sade, dingin bir varoluş sergilemektedir. Konu gereği üç binadan oluşan yapı grubu, bir düzlem üzerinde bütünleşik konumlandırılmıştır. Yapı, Han Tümertekin’in tüm meslek yaşamında sürdüre geldiği yalın mimarlık dilinin çok yerinde bir kullanışı olarak takdir edilmiştir ve TürkSMD “Yapı Ödülü”ne değer bulunmuştur.
Hamamyolu Urban Deck (Hamamyolu Park ve Meydan Düzenlemesi) / Kerem Yazgan, Begüm Yazgan
Hamamyolu Urban Deck projesi ülkemizde gerek ölçeği itibariyle gerekse de kamusal/kentsel katılımlı proje örneği oluşturması itibariyle süreç ve tasarımın iyi yönetildiği az rastlanır ve kaliteli çalışmalardan biridir.
Kamunun bu alandaki bütüncül tasarıma dönük talebinin az rastlanır olması, kentsel tasarım geleneğinin pratikte hayata geçirilmesindeki sıkıntı ve hantallığın, zaman içerisinde sönümleniyor ve/veya başlangıcından başka bir noktaya dönüşüyor olmasının aksine de Odunpazarı ayrı bir yerde konumlanıyor.
Kentsel peyzaj ve kentsel yaşam alanları ile yarı kamusal alanların arasındaki sınırların belirsizliği ile baş etmek kıymeti yanında sürecin kent/kaliteli çevre/katılım ve sonuç lehine yürütmüş olması nedeniyle de en az tasarımı kadar önemli bir yerde duruyor.
Yaşadığımız yerler, fiziki çevre, katılım, kamu-tasarımcı-uygulayıcı arasındaki arakesit sonucu itibariyle emsal teşkil edebilecek nadir örneklerden biri olarak hayata katılmış olması nedeniyle TürkSMD “Yapı Ödülü”ne değer bulunmuştur.
Basın Yayın Ödülü
Banu Binat
Mimarlık eğitimi sonrası tasarımcı ve/veya mesleğin bilinen, konvansiyonel uğraşı içerisinde kalmayıp yayıncılığına ve diğer disiplinlerle bir ara yüz oluşturma gayesi doğrultusunda yaptığı çabalar, salt yapı yapma fiili etrafında dolaşmayarak da mimarlık yapılabileceğinin tanığı ve öznelerinden biridir.
Alandaki kıymetli mecralardan Arkitera’nın kurucu 3 kişisinden biridir. Betonart ve muhtelif sektörel yayınları ile bildik sektör yayıncılığına alternatif bir bakış açısı üreterek ortaya koyan ve ısrarla bunu devam ettiren bir yayıncıdır. Arredamento Mimarlık gibi yayın dünyası içerisinde önemli bir yere ve tarihe sahip yayının yok olup gitmesine gönlü el vermeyip, zor zamanlarda devralan ve inatla devam ettiren bir cengâverdir.
Türkiye’de basılı ve internet yayıncılığı yeterince sorunluyken, altyapı ve kaynak itibariyle bu çabayı sürdürmek günden güne daha çetrefilli ve zor ola geliyorken, itinayla ve cesurca bu işi sürdürenlerin isimleri tarihin ilgili kısmına kaşelenecektir. Banu Binat da bu isimlerin en önde gelenlerinden biri olması nedeniyle TürkSMD “Basın Yayın Ödülü”ne değer bulunmuştur.
Mimarlığa Katkı Ödülü
İrfan Balıoğlu
Yapı Mühendisliği konusunda Türkiye’de ilk bilgisayar programlarını yazan Balıoğlu’nun, konusundaki bilgisinin ve bilgisayar teknolojisinin gelişmesi ile programlarında da gelişmeler olmuştur. Zamanla yapıların üç boyutlu, ortagonal olmayan, statik ve dinamik analizi, ikinci mertebe teorisi, plak elemanlar programlarını oluşturarak kütüphanesine eklemiştir. Bilgisayarın meslektaşları arasında yaygın kullanılmasının gereğine inandığı için, programlarını bir dönem İnşaat Mühendisleri Odası’nın kullanımına sunmuştur. Kendi yarattığı imkânlarla, el ile hesap döneminde yapılması neredeyse imkânsız denebilecek projelere yapı mühendisi olarak imza atmıştır.
Şu ana kadar yanında yüze yakın mühendis, yüzün üzerinde teknik ressam yetişmiştir. Her türlü güçlüğe rağmen daha öğrenilecek çok şey, ülkemize kazandırılacak çok önemli projeler olduğunu hepimize aşılamıştır. Çözüm ortağı olduğu mimari gruplarla, uluslararası standartta mühendislik tasarımları ile tüm meslektaşlarının takdirini kazanmıştır. Kendisi hem bir mühendis, hem iyi bir araştırmacı ama en önemlisi iyi bir öğretmendir. Çalışkanlığı, sadeliği ve mütevazılığı, kendi yaşam tarzından ve sahip olduğu mesleki tecrübesi ve etik değerleri ile TürkSMD “Mimarlığa Katkı Ödülü”ne değer bulunmuştur.
Celal Okutan
Celal Okutan, 60 yılı aşan meslek hayatının ilk 10 senesinde kamu kesiminde tasarım ve proje yönetim görevlerinde bulunmuş, akabinde Okutan Mühendislik’i kurarak özel sektörde tasarım, müşavirlik ve kontrollük hizmetleri vermiştir. Çalışma dönemi boyunca, hastane, otel, ofis, laboratuvar, üniversite kampüsleri, kongre merkezleri, konser salonları, müzeler, havaalanları, konutlar gibi birçok farklı yapı türünde sayısı bini aşkın proje tamamlamış, ülkemizde ve yurtdışında en önde gelen mimarlar ile beraber çalışma imkanı bulmuş, Türkiye’nin önemli binalarının ve yurtdışında birçok prestijli yapının mekanik sistemlerine imza atmıştır.
Mühendislik tecrübesi yanında beraber çalıştığı mimari gruplara katkıda bulunduğu tasarım metodolojisi, disiplini, araştırmacı karakteri ve çalışkanlığı ile ilham kaynağı olmuştur. Modern mühendislik ve teknolojik çözümler konusunda her zaman güncel çözümler sunan Celal Okutan, bu sebeplerle TürkSMD “Mimarlığa Katkı Ödülü”ne değer bulunmuştur.
Jüri Özel Ödülü
Prof. Dr. Celal Abdi Güzer
Celal Abdi Güzer, mimarlık camiası içerisinde çok yönlü faaliyetleri ile tüm meslektaşlardan ayrışmaktadır. Kendisi iyi bir mimar, başarılı bir akademisyen olmasının yanı sıra, mimarlar arası diyalog ve mimari eleştiri konularında da herkesin kabul ettiği bir otorite olmayı başarmıştır. Özellikle mimari eleştiri konuları, kişilikler üzerinden tartışılmadan, kent, yapı ve bağlam üzerinden yapılan okumalar ve analizler ile günümüz Türk mimarlığı ve yetişen yeni nesil mimarlara katkıda bulunmuştur. Son dönem birçok yarışmanın jüri üyesi ve birçok konferansın moderatörü olmasının da altında yatan bu adil ve bilgili kişiliğidir. “Kalebodur ile Mimarlar Konuşuyor” Youtube videoları sayesinde güncel mimarların iç dünyaları, tasarım anlayışları ve yaşamları ile ilgili ciddi bir arşiv oluşturmuştur. Paralel uğraşları aynı titizlikle yaparak, enerji ve vaktini mimarlık mesleğinin tüm faaliyet alanlarında eşit harcıyor olması, ailesi ve öğrencileri ile daha parlak bir mimarlık ortamının yaratılmasındaki katkısı nedeniyle Sayın Prof. Dr. Celal Abdi Güzer, TürkSMD “Jüri Özel Ödülü”ne değer bulunmuştur.
İzmirdeniz Projesi / İzmir Büyükşehir Belediyesi, Aziz Kocaoğlu, İlhan Tekeli
“İzmirlilerin Denizle İlişkisini Güçlendirmek için Tasarım Stratejisi” kentin Akdeniz’in tasarım ve yenilik kenti olma kent vizyonunu gerçekleştirmekte yüksek kalitede katılıma olanak veren yönetişim yaklaşımının bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. İzmir Büyükşehir Belediyesi kentin huzurlu yaşamını koruyarak yaşam kalitesini geliştirmeyi hedeflemiştir. Bu kapsamda Mavişehir-Üçkuyular arasındaki yaklaşık 40 km’lik kıyı şeridi yenilenmiştir.
Yaratıcılıklarını İzmir için bir araya getiren mimar, şehir plancısı, endüstriyel tasarımcı, mühendis ve akademisyenden oluşan sayısı 100’ü aşan uzmandan oluşan proje ekipleri, strateji planı tarafından işaret edilen önceliklere ve hassasiyetlere dayalı olarak projelerini geliştirmişlerdir. Kolektif tasarım anlayışının bir ürünü olarak İzmirli tasarımcıların birlikte üretmesi, katılımın doğrudan mekan üretimine ve yaratıcılığa yönelmesini sağlamıştır. Proje uygulama sürecini yöneten İzmirdeniz tasarım ofisinin proje geliştirme aşamasındaki disiplinler arası yapıyı koruyarak hem mimarlar, tasarımcılar ve uygulamadan yararlanacak gruplarla hem de izin veren kurum ve kuruluşlarla kent adına müzakere etmesi önemli bir kazanım oluşturmuştur. Böylelikle, Türkiye’de yapılan ve pek çoğu uygulanmayan büyük ölçekli kentsel tasarım projelerinden farklı olarak bütün sorun ve gecikmelere rağmen hayata geçen, bir birlikte tasarlama ve birlikte uygulama olarak pratiğe önemli bir yenilik getirmiştir. Bu sebeplerle, İzmirdeniz Projesi, TürkSMD “Jüri Özel Ödülü”ne değer bulunmuştur.